© Daniella van Bergen

Sarah (27) zag van dichtbij wat exposen voor impact heeft: ‘De politie kon niets doen’

Van naaktbeelden tot een ‘onschuldig’ Tiktok-dansje of een bikinifoto: het verspreiden van beelden via sociale media met als doel iemand te exposen bij vrienden en familie kan enorme gevolgen hebben voor slachtoffers. Sarah Achahbar (27) doet onderzoek naar het fenomeen en heeft zelf van dichtbij meegemaakt wat exposen, of de dreiging daarvan, met iemand doet en ook hoe lastig het is om hulp te krijgen.

Annabel van Gestel 27-07-22, 20:33 Laatste update: 27-07-22, 23:18

,,Een vriendin van me werd gechanteerd met het verspreiden van een lingeriefoto”, vertelt Achahbar over die keer, jaren geleden, dat ze te maken kreeg met het fenomeen exposen. Het gaant dan om het zonder instemming verspreiden van intiem beeldmateriaal en persoonsgegevens via sociale media om de afgebeelde persoon te schande te maken bij haar of zijn omgeving.

De toen 18-jarige eerstejaarsstudente criminologie stapte met haar vriendin naar de politie, maar ze stonden al snel weer buiten. ,,Ze konden niets doen. Mijn vriendin had zelf in vertrouwen haar iCloud-informatie gedeeld met een goede vriendin. Ik vond het heel moeilijk dat ze niet geholpen werd.”

Bewust maken van impact
Bijna tien jaar later heeft de inmiddels afgestudeerde twintiger het tot haar persoonlijke missie gemaakt om mensen - tieners, docenten, ouders, politici, hulpverleners - bewust te maken van de grote impact die exposen heeft op slachtoffers. Voor de gemeente Rotterdam doet ze onderzoek naar het fenomeen en ze geeft gastlessen op middelbare scholen.
Nu is het volop zomer, het is warm, mensen kleden zich schaarser. ,,Ik zou nooit zeggen wat meiden of jongens wel of niet zouden moeten dragen”, zegt Achahbar. ,,Maar het is wel iets dat vooral vrouwen bezighoudt. Zij voelen zich niet altijd veilig om te dragen wat ze willen in de zomer. Dit geldt in zekere mate ook voor exposen. Meiden passen hun gedrag aan en kunnen niet altijd zichzelf zijn uit angst om exposed te worden.”
‘Het wordt normaal’
,,Daders hebben vaak niet door wat de impact is”, legt Achahbar uit. ,,Of ze realiseren zich dat wel, maar het doet ze niets. Als je bijna dagelijks wordt blootgesteld aan beelden die bedoeld zijn om iemand te shamen, wordt het normaal.”
Voor meiden uit bijvoor¬beeld Turkse of Marokkaan¬se gezinnen kan het, vanwege de schaamte die er soms omheen hangt, veel lastiger zijn om hulp te zoeken
Sarah Achahbar
Deze beelden zijn, in tegenstelling wat veel mensen denken, lang niet altijd expliciet seksueel, benadrukt Achahbar. ,,Wat voor de ene cultuur niet seksueel getint is, kan dat voor de andere cultuur wel zijn. Een dansje op Tiktok, een bikinifoto op het strand, een foto die stiekem is gemaakt van een meisje dat rookt. Ook dat kan een grote impact hebben.”
Als voorbeelden noemt Achahbar depressiviteit, schaamte, schuldgevoelens, angst om naar school te gaan en soms zelfs buitensluiting door vrienden en familie. ,,Dat laatste geldt zeker binnen culturen waarin familie-eer heel hoog staat. Voor meiden uit bijvoorbeeld Turkse of Marokkaanse gezinnen kan het, vanwege de schaamte die er soms omheen hangt in de familie, veel lastiger zijn om hulp te zoeken.”
We moeten kijken hoe we het gat tussen hulpverlening en slachtoffers kunnen dichten

Ouders bellen

Achahbar heeft zelf een Marokkaanse achtergrond en merkt dat ook hulpinstanties zich niet altijd bewust zijn van de specifieke ervaringen van slachtoffers uit biculturele families. ,,Dan zegt een vertrouwenspersoon op school of een agent: ‘Ik ga je ouders bellen’. Dat is vaak juíst de angst voor meiden met een Turkse of Marokkaanse achtergrond. Dat weerhoudt hen ervan om hulp te zoeken.”

Met haar onderzoek hoopt Achahbar een basis te leggen voor betere hulpverlening in Rotterdam, maar ook elders in het land. ,,Ik probeer met die gastlessen en in gesprekken met slachtoffers te achterhalen: waar is behoefte aan? Een ding dat me nu al duidelijk is, is dat weinig slachtoffers hulp zoeken. We moeten dus kijken hoe we dat gat tussen hulpverlening en slachtoffers kunnen dichten. Lokale initiatieven zouden hierbij kunnen helpen en daarbij is het belangrijk dat er aandacht is voor biculturele slachtoffers en lhbti’ers, die ook extra kwetsbaar zijn. Rotterdammers moeten weten waar ze naartoe kunnen.”

Opdracht:

1 Schrijf in 10 regels op waar dit artikel over gaat en wat er is gebeurd.(Samenvatting)

De volgende vragen beantwoorden in hele zinnen!! De moeilijke woorden zijn rood geschreven in het artikel. Woorden die je niet weet zoek je op. Antwoorden in EIGEN WOORDEN !!

2 Wat is exposen?

3 Wat is impact?

4 Wat is een fenomeen?

5 Wat betekent missie?

6 Wat betekent shamen?

7 Wat zijn lokale initiatieven?

Bewaar je antwoorden in je Onedrive met als titel invalles 5